در سده‌ی ۱۸ میلادی دولت‌ها پی‌بردند که تربیت فرد سبب پیشرفت جامعه می‌شود و به تعلیم و تربیت همگانی توجه نشان دادند. تعلیم و تربیت در هر جامعه‌ای به اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن بستگی دارد و بی‌سوادی نیز در هر کشور دارای معنای خاص خود است. کشورهایی که موفق به ریشه‌کنی بی‌سوادی شده‌اند،‌ راهی سازگار با وضعیت اقتصادی، پیشینه تاریخی و آداب و رسوم و اقلیم خود،‌ انتخاب کرده و بی‌سوادی را از میان برده‌اند. در ادامه، روند مبارزه با بی‌سوادی در کشورهای جهان و روش‌های مبارزه با بی‌سوادی در ترکیه،‌ هندوستان و ترکمنستان که هر سه از کشورهای نزدیک به ایران اند،‌ شرح داده شده است.