شورای کتاب کودک

پایه‌گذاران شورای کتاب کودک و معماران نظام نهاد کودکی در ایران


تــوران میرهادی (1306-1395) نظریه‌پرداز آموزش و پرورش، استاد ادبیات کودکان و  ‏اندیشه‌مند نهادگذار که پس از جنگ جهانی دوم به فرانسه رفت و با دیدگاه‌های ‏مدرن آموزش و پرورش جهان آشنا شد و در آغاز دهه 1330 در بازگشت به ایران، ‏مدرسه فرهاد را به عنوان آموزشگاهی خلاق و پیشرو پایه گذاشت. کار شاخص ‏میرهادی و همکاران او نهادسازی در زمینه ادبیات کودکان، کتابخانه‌های کودک و ‏آموزش و پرورش خلاق بود. ‏توران میرهادی پس از انقلاب همه زندگی خود را وقف ‏تدوین فرهنگنامه کودکان و نوجوانان کرد.


عباس یمینی‌شریف (1298-1368)شاعر، نویسنده، آموزشگر و روزنامه‌نگار که از ‏‏پیشگامان شعر کودک در ایران است. او در دهه 1320 نشریه «بازی کودکان » را راه ‏‏انداخت و اولین سردبیر «کیهان بچه‌ها» و به نوعی پایه‌گذار دیرپاترین نشریه ‏کودکان ‏ایران است. او در کنار شاعری و روزنامه‌نگاری برای کودکان، آموزشگر هم ‏بود و مدرسه «روش نو» را به همراه همسرش پیش می‌برد. یمینی‌شریف به ‏همراه دیگر یاران، در بنیاد گذاشتن شورای کتاب کودک ‏نقش داشت و همیشه تا ‏هنگامی که بود، با این نهاد همکاری می‌کرد.


لیـلی آهــــی (ایمن)  (1308-1397) یکی از برجسته‌ترین پیشگامان تحول در نگرش‌‏های تعلیم و تربیتی و سوادآموزی و نهادسازی ادبیات کودکان ایران است. او در ‏دانشگاه تربیت معلم، استاد بود و درس‌های روان‌شناسی کودک و ادبیات کودکان را ‏برعهده داشت. به گفته ثریا قزل‌ایاغ کار او در عرصه کتاب‌های درسی تحولی نو ‏آفرید و به طور کلی شالوده کتاب‌های درسی را چند گام به پیش برد و سبب شد ‏میلیون‌ها کودک و نوجوان ایرانی از آن بهره ببرند. در گستره تحول نشر کتاب ‏کودک صاحب‌نظر بود و به عنوان ‏نویسنده بیش از سی کتاب در حوزه‌های نظری و ‏ادبی تالیف کرده است. ویژگی اصلی او برخورداری از ‏دانش نظری گسترده و ذهنی ‏نهادگرا و به‌کار‌گیری هم‌زمان آن در به‌سازی فرهنگی جامعه ایران بود.


توران‌دخت اشتیــاقی (1309-1394) یکی دیگر از چهره‌های تابناک فرهنگ کودکی و ‏‏آموزش و پرورش نو در ایران که کار حرفه‌ای‌اش را در آموزش و پرورش از دهه 1330 ‏‏آغاز کرد، به مدرسه‌داری پرداخت و در کنار آن همراه با دیگر همکاران، بنیاد ترویج ‏‏کتاب‌خوانی را در ایران پایه گذاشتند. اشتیاقی سال‌ها در مدرسه عالی شمیران و ‏‏دانشگاه مکاتبه‌ای آموزش داد و در این دو مرکز کتاب‌ها و جزوه‌های بسیاری در زمینه کودک‌یاری، ادبیات کودکان و راه‌های ترویج خواندن نوشت و منتشر کرد. ‏


معصومه سهراب (1304-1383)، یحیی مافی  (1302-1392) دو تن از ‏برجسته‌ترین پیشگامان ‏آموزش و پرورش نو و خلاق در ایران و در یک سده گذشته ‏که مدرسه‌داری را از ‏کودکستان مهر شروع کردند و به مدرسه مهران که از آموزشگاه‌‏های خلاق کودک‌محور در دهه 1340 و 1350 بود، رساندند. مدیریت این دو بر ‏مدرسه مهران، الگویی کم‌مانند، از همکاری و هم‌فکری  بود. معصومه سهراب ‏برنامه‌ریز و برنامه‌ساز بود و یحیی مافی مدیر و معمار. این دو تا آخرین سال‌های ‏زندگی یکی از ستون‌های تداوم کار شورای کتاب کودک و فرهنگنامه ‏کودکان و ‏نوجوانان بودند.‏  این‌جا در این شهری که پر از فضاهای پُر از خالی است، برج‌های شیشه‌ای و تالارهای خالی و خاموش!  من در یک خانه کوچک پُر از پُر زندگی می‌کنم. بیش از پنجاه سال است که این باغچه از پر خالی نمی‌شود، و دستانی که هر روزه در آن دانه‌های کتاب می‌کارند. 

 این‌جا شورای کتاب کودک است! محمدهادی محمدی