نویسندگان دهه 50-40

علی‌اکبر صادقی (1316-    ) در تهران زاده شد. او از 5 سالگی علاقه خود را به نقاشی ‏نشان می‌داد و هیچ‌گاه از این علاقه دست نکشید. او پس از به پایان رساندن دوره ‏کارشناسی دانشکده هنرهای زیبا، به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ‏پیوست. نخستین کتابی که در آن‌جا تصویرگری کرد، «پهلوان پهلوانان» بود. توجه ‏و علا‌قه صادقی به آثار حماسی سبب ‌شد که در تقسیم کار انتشارات کانون، بیش‌تر چنین‌ جنس از کارها را به او بسپارند که از میان آن‌ها می‌توان به کتاب‌های ‌‏«عبدالرزاق پهلوان»، «گُردآفرید»، «آورده‌اند که، فردوسی...» اشاره کرد. او آثار ‏دیگری نیز هم چون کتاب «باران»، «آفتاب، و قصه کاشی» نوشته نادر ابراهیمی، ‌‏«حقیقت بلندتر از آسمان» و... را هم برای کودکان تصویرگری کرده است. صادقی ‏کارگردانی شش فیلم انیمیشن برای کودکان: «‌هفت شهر»، «گل باران»، «ملک ‏خورشید»، «من آنم که...»،‌ «رخ»، «زال و سیمرغ» را نیز در کارنامه خود دارد.‏
نیکزاد نجومی (1320 -   ) در کرمانشاه زاده شد. او دانش‌آموخته رشته نقاشی است. از ‏سال 1346 همکاری‌اش را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد. ‏نخستین کار او تصویرگری «آفتاب در سیم‌ها» بود. نجومی یکی از نخستین ‏تصویرگرانی بود که در آتلیه کانون از تکنیک چاپ برای آفرینش تصویرهای خود ‏سود جست. نجومی چند کتاب تصویری به نام‌های «اگر جانوران صورت‌های رنگی ‏داشتند»، «از یک تا ده» و «الفبای فارسی» پدید آورد. از دیگر کتاب‌هایی که در ‏کانون تصویرگری کرد می‌توان به «گل بلور و خورشید»، «بستور» و «کی از همه ‏پرزورتره» اشاره کرد.‏
ابراهیم حقیقی (1328-    ) در تهران زاده شد. به سبب این که پدرش عکاس پرتره بود ‏خیلی زود با دنیای تصویر آشنا شد. در دانشگاه رشته معماری خواند. او یکی از ‏نخستین تصویرگرانی است که کار تصویرگری کتاب‌های کودکان را با انتشارات ‏امیرکبیر آغاز کرد. هنگامی‌که هنوز دانشجو بود به کانون پیوست و به گفته خودش ‏در کنار تصویرگران و انیماتورهای جوان و جست‌وجوگر هم‌چون فرشید مثقالی، ‏نفیسه ریاحی و نورالدین زرین‌کلک تجربه اندوخت. پس از آن به امیرکبیر رفت و در ‏آن جا به تصویرگری کتاب‌های کودکان پرداخت. کتاب‌های «بارون» و «دروازه ‏بخت» نخستین کارهای او برای کودکان بودند که در سال 1357 منتشر شدند.‏
نورالدین زرین‌کلک (1316-    ) در مشهد زاده شد. اگرچه رشته داروسازی را دنبال کرد، ‏اما با روش خودآموزی و شرکت در کلاس‌های آزاد، نقاشی را آموخت. از گروه ‏نخست پایه‌گذاران شورای کتاب کودک بود و با شکل‌گیری کانون پرورش فکری ‏کودکان و نوجوانان در آن‌جا هم به کار پرداخت. اولین کتابی که در کانون ‏تصویرگری کرد، «امیرحمزه صاحبقران و مهتر نسیم عیار» نوشته محمدعلی سپانلو ‌‏(1347) بود. بعد هم در سال 1348 «افسانه سیمرغ» نوشته دکتر زهرا خانلری‌ را ‏برای فرانکلین کار کرد. تصویرگری کتاب «کلا‌غ‌ها» نوشته نادر ابراهیمی و «قصه ‏گل‌های قالی» از آثار او در کانون است. کتاب «آ اول الفباست» و «وقتی که من بچه ‏بودم» از کتاب‌هایی است که متن و تصویر هر دو کار خود اوست. ‏
زرین‌کلک از سال 1350 تا 1357 هفت فیلم انیمیشن ساخت. از انیمیشن‌های او برای ‏کودکان می‌توان به «اتل متل توتوله» و «دنیای دیوانه دیوانه دیوانه» اشاره کرد.‏
آلن بایاش (1936-    ) تصویرگر فرانسوی و استاد دانشکده هنرهای تزیینی که از  ‏سال‌های پایانی 1340 در ایران زندگی کرده است و به فرهنگ ایران دلبستگی بسیار ‏دارد. او با تصویرگری دو کتاب از انتشارات کانون: «بابابرفی» نوشته جبار باغچه‌بان ‏و کتاب «چوپان دریایی» که خود نویسنده آن هم بود، جدای از کار نقاشی که حرفه ‏اصلی‌اش است، کار تصویرگری را در ایران آغاز کرد. او در این کتاب‌ها از نگارگری ‏شرقی تاثیر پذیرفته است.‏
بهمن دادخواه (1319 -      ) در بندر انزلی زاده شد. اگرچه رشته تخصصی او دندان‌پزشکی ‏است، اما به سبب علاقه شخصی نقاشی و تصویرگری را دنبال کرد. نخستین اثری ‏که تصویرگری کرد «گیلان» نام دارد که نوشته خود اوست. از آثار دیگر دادخواه ‏برای کودکان می‌توان به کتاب «لی‌لی لی‌لی حوضک»، سروده م. آزاد، «سیمرغ و ‏سی مرغ»، «توکایی در قفس»، «سیبو و سار کوچولو»، «آهو و پرنده‌ها» و «بهار در ‏شعر شاعران ایران» نام برد. او برای تصویرگری تعدادی از کتاب‌هایش جوایزی ‏دریافت کرد. دیپلم افتخار دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان و پلاک طلایی ‏براتیسلاوا از آن جمله‌اند.‏
نفیسه ریاحی (۱۳۲۲-۱۳۷۹) نقاش و مجسمه‌ساز و انیماتور دانش‌آموخته هنرهای تزیینی ‏و مجسمه‌سازی بود. از سال 1345 تا 1347 در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار ‏بود و دو فیلم «نقاشی متحرک گربه‌ها» و «ملک جمشید» را کارگردانی کرده است. ‏وی با برنامه کودک تلویزیون ملی ایران و سازمان نگاره زیر نظر فیروز شیروانلو ‏همکاری داشت. تصویرگری کتاب‌های «چه می خواهید بدانید»، «‌پول و اقتصاد» ‏و «هفت خوان رستم» ‌برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از آثار او ‏است.‏
فرشید مثقالی ( 1322-     )  در اصفهان زاده شد. او دانش‌آموخته رشته نقاشی از ‏دانشکده هنرهای زیبا است. تصویرگری برای کودکان را با مجله «کیهان بچه‌ها» ‏شروع کرد. کتاب‌های «کره اسب سیاه»، با تصویرگری سیاه و سفید و کتاب رنگی ‌‏«خروس زری، پیرهن پری» اثر احمد شاملو از نخستین تصویرسازی‌های او به‌شمار ‏می‌روند. تصویرگری برای کانون پرورش فکری را با کتاب «عمونوروز» آغاز و با کتاب «جمشید ‏شاه» ادامه داد. شناخته‌شده‌ترین اثر او در حوزه تصویرگری «ماهی سیاه ‏کوچولو» است. این کتاب در دوسالانه‌ تصویرگری براتیسلاوا (1348)  دیپلم افتخار ‏گرفت. در سال 1974 فرشید مثقالی از سوی شورای کتاب کودک، نامزد «جایزه‌ ‏هانس کریستین آندرسن» در حوزه تصویرگری شد و توانست خود و ایران را ‏صاحب این جایزه بزرگ کند.
صمد بهرنگی (1318- 1347) زاده شده در تبریز، نویسنده، آموزگار، منتقد اجتماعی، مترجم ‏و پژوهش‌‌گر فولکلور آذربایجانی بود. بهرنگی درباره خودش گفته‌است: «قارچ زاده ‏نشدم بی‌پدر و مادر، اما مثل قارچ نمو کردم، ولی نه مثل قارچ زود از پا درآمدم. هر ‏جا نَمی ‌بود، به خود کشیدم، کسی نشد مرا آبیاری کند. من نمو کردم... مثل درخت ‏سنجد کج و معوج و قانع به آب کم، و شدم معلم روستاهای آذربایجان.» صمد با ‏استفاده از ادبیات عامیانه آذربایجان داستان‌هایی چون «اولدوز و کلاغ‌ها»، «اولدوز و عروسک سخنگو» و... برای کودکان نوشت که بسیار از آن‌ها استقبال شد و ‏در همان روزگار جوانی نام او را در ایران مطرح کرد. شناخته‌شده‌ترین اثر او اما «‏ماهی سیاه کوچولو» است. متنی که فراتر از داستان، نمادی از دوره مبارزه چریکی ‏در دهه 1340 و 1350 در ایران است. کار برجسته صمد بهرنگی در زمینه آموزش و ‏پرورش نگاه آرمانی به کودکان روستایی و تهی‌دست بود که پس از خودش سبب ‏شد هزاران جوان به دنبال این ایده آموزگاری و آموزش و پرورش روستایی را پیشه ‏خود سازند. ‏
نادر ابراهیمی (1325-1387) در تهران زاده شد و در دانشگاه، زبان و ادبیات انگلیسی ‏خواند. نویسنده ادبیات کودکان و نوجوانان، ادبیات بزرگسال، مترجم، ویراستار، ‏پژوهشگر ادبیات کودکان، فیلم‌ساز و...  بخشی از پیشه‌های او بود. نخستین ‏کتاب ابراهیمی به نام «خانه‌ای برای شب» در سال 1340 یا 1341ش. به چاپ رسید. ‏او در آغاز کار نویسنده کودکان نبود و در داستان‌هایش برای بزرگسالان، دردها و ‏دشواری‌های اجتماعی را بازتاب می‌داد. نخستین اثرش برای کودکان «دور از خانه» ‏نام داشت. کارهای دیگر او در این حوزه، مانند «کلاغ‌ها»، «سفرهای دراز هامی و ‏کامی»، «سنجاب‌ها»، «باران، آفتاب و قصه‌ کاشی» و... هستند. هم‌چنین درباره ادبیات کودکان هم چندین اثر به نام او منتشر شده است.
قدسی قاضی‌نور (1325 -  ) در لنگرود زاده و در شهرهایی چون کرمانشاه و تهران ‏بزرگ شد. او دانش‌آموخته رشته‌ نقاشی دانشگاه هنرهای زیبا است. در دوره ‏دانشجویی آموزگاری هم می‌کرد. پس از آن در سازمان‌ کتاب‌های درسی و ‏مجله‌های پیک تصویرگری کرد و در سال 1350 نخستین داستان‌اش به نام «چه ‏کسی به چشم پسرک عینک زد» را نوشت و تصویرگری کرد. او کتاب‌های زیادی ‏برای کودکان نوشت. از جمله می‌توان از «آقا معلم»، «مهمانی مهتاب»، «فاصله»، ‌‏«تعمیرگاه» و... نام برد.‏
علی‌اشرف درویشیان (1320-1396) آموزگار، نویسنده ادبیات کودکان و نوجوانان و ‏ادبیات بزرگسال، پژوهشگر فرهنگ مردم، در شهر کرمانشاه به دنیا آمد. ابتدا برای ‏هشت سال آموزگار روستاهای استان کرمانشاه بود و پس از آن در دانشگاه ادبیات ‏فارسی و روان‌شناسی تربیتی خواند. در سال‌های جوانی (1350 -1357) سه بار برای ‏نوشتن کتاب‌هایی مانند «از این ولایت» دستگیر و زندانی شد. در داستان‌هایش ‏کودکی خودش و زندگی کودکان فرودست دیگر را بازنمایی کرده است. کارهای او ‏در زمینه گردآوری افسانه‌های مردم ایران و به ویژه کردها، از آثار بسیار ارزنده او ‏است.  ‏
شکور لطفی (1324 -1397) زاده شده در یکی از روستاهای میانه، بزرگ شده در جنوب ‏شهر تهران، دانش‌آموخته تعلیم و تربیت با گرایش تربیت بدنی بود. آشنایی با ‏توران میرهادی و شورای کتاب کودک و نویسندگانی چون نادر ابراهیمی او را به ‏وادی ادبیات کودکان کشاند. از کتاب‌هایی که برای کودکان نوشته می‌توان «ما ‏بوته گل سرخ را از خواب بیدار می‌کنیم»، «قصه پیرزنی که دلش می‌خواست ‏تمیزترین خانه‌ دنیا را داشته باشد» و «سرگذشت چمنزار بزرگ» را نام برد.  ‏