پوشاک کودکان در دوره قاجار

پوشاک کودکان در دوره قاجار، بیانگر روند چند سده‌ای پیش از خود است. در این دوره، پوشاک ‏کودک طرح خاصی ندارد، جز این که همانند پوشاک بزرگسالان است. اگر کودک از قشرهای ‏فرودست بود، پوشاک ژنده بر تن می‌کرد و اگر از طبقه بزرگان و درباریان بود پوشاک‌اش سالم ‏بود، اما شباهتی به پوشاک ویژه کودک نداشت. در این باره یکی از جهانگردان آن زمان به نام ‏گاسپار دروویل می‌گوید: «در ایران بچه‌ها مانند بزرگ‌تر‌ها فوق‌العاده بدلباس هستند . حتی ‏اگر پدر و مادرشان هم ثروتمند باشند. غیر از فرزندان پادشاه و شاهزادگان به یاد ندارم بچه‌ای ‏را که واقعاً درست لباس پوشیده باشد دیده باشم.‏» و بانوی فرنگی دیگری که در این دوره در ‏ایران بوده چنین می‌گوید: «طرز لباس پوشیدن کودکان ایرانی، به بزرگ‌ترهای‌شان شباهت بسیاری دارد... مادران گمان می‌کنند که در دوختن لباس کودکان فکر و دقت به خرج دادن کاملا بی‌فایده است. همه نوزادان قنداق می‌شوند و تقریبا پس از بیرون آمدن از قنداق لباس بزرگسالان را بر آن‌ها می‌پوشانند. در نگاه اول، چنان می‌نماید که پسری شلیته و دختری شلوار به پا دارد. واقعیت آن است که پسران شلوار بلند به پا می‌کنند که با بندی دور کمرشان جمع و بسته می‌شود و روی آن یک یا دو نیم‌تنه می‌پوشند. بهترین مدل نیم‌تنه اجزای زیادی دارد و دور کمر آن به طور کامل چین می‌خورد. جامه را هم به همین شکل و به خصوص از پارچه آبی، با اختلافاتی جزیی در رنگ، می‌دوزند. دختران نیز شلوارهای بلند مشکی یا سفید به پا می‌کنند. و روی آن‌ها دامن‌های بسیار کوتاه که در قسمت کمر دارای چین‌های بسیاری است می‌پوشند. تا زمانی که خردسالند تنها چادر چیت یا چادری که در منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد، روی این لباس به سر می‌کنند و با این هیات بیرون می‌روند.
 

منبع: تاریخ کودک و کودکی در ایران، اثر در دست پژوهش، موسسه پژوهشی ‏تاریخ ادبیات کودکان