افسانه ‌های جنگی در ایران باستان‌، به روایت نبرد آدمیان با یکدیگر یا جنگ آدمیان و دیوان و دیگر موجودات فراطبیعی می‌پردازند. این گروه از افسانه‌ ها که خاستگاه‌ های اساطیری روشنی دارند از دید کنش‌ شناسی بسیار پرکشش‌اند. داستان تهمورث از این گونه است‌. او یک تنه و به تنهایی به جنگ دیوان‌رفت و آنان را به بند کشید. نمونه‌ای دیگر از این چنگ‌ها رزم سام‌ پهلوان با دیوان و گرگساران و جنگ‌کاوس‌ با دیوان‌ مازندران و نبردهای‌ اسفندیار با دیوان‌ و جانوران وحشی است‌.
از گونه جنگ‌ های آدمیان با یکدیگر، افسانه‌ های نبردهای ملی هستند که در فرهنگ ایرانی‌، بیشتر جنگ‌ های ایران و توران را روایت می‌کنند.