دسته‌ای از افسانه ‌ها از دیدگاه طرح شناسی بر پایه الگوی کهن مناظره پدید آمده‌اند. در مناظره‌ ها، از سودمندی و کارایی اشیا و جانوران سخن به میان می آید تا کودک با شکل و کاربرد آن‌ها آشنایی یابد. دو شخصیت داستان به گفت و گو می‌پردازند و هر یک می‌کوشند که بر دیگری برتری یابند.