گونه‌ای مهم از افسانه ‌های مردمی‌ است که کار کردی روانشناختی دارند و برای ساماندهی و گشودن گره‌های روانی ‌کودک پدید آمده‌اند. انسان در روزگاران دور به کارکرد افسانه‌ گویی برای درمان و کاهش تشویش‌ ها و فشارهای روانی کودک پی‌برد و از این ابزار به بهترین شکل بهره گرفت‌. شاخه‌ای مهم از افسانه‌ های مردمی‌ ایرانی نیز از این گونه‌اند. قصه ای اعجاب آور که رویدادها و عناصر شگفتی چون موجودات غیر طبیعی و سحر و جادو در آن وجود دارد. و لزوما در مورد پریان نیست. افسانه پریان بخشی از ادبیات عامیانه و سنت شفاهی است که نخست صورتی صرفا شفاهی داشت، اما رفته رفته به نوشتار درآمده است. برخی از ویژگی های افسانه پریان بدین قرار است: افسانه پریان پایان خوشی دارد، در افسانه، از سحر و جادو و جاندارانگاری پدیده ها و اشیا استفاده می شود. زمان و مکان کلی است و حادثه پردازی بیش از شخصیت پردازی در آن نقش دارد. شخصیت های آن تیپ و از طرفی یا خوب هستند و یا بد، در کنار قهرمان اصلی که قصه را پیش می برد، همواره شخصیت شریر یا خصمی نیز وجود دارد که در مسیر اهداف قهرمان گره می افکند و مانع ایجاد می کند. در پایان افسانه، شخصیت شریر به شدیدترین مجازات ها می رسد، اساس پیرنگ و الگوی افسانه پریان طلب و جستجو است