سماور ذغالی

سماور، در لغت به معنای خود جوش است. در لغت نامه دهخدا، ناظم الاطباء و فرهنگ عمید و .. . ریشه این کلمه روسی معرفی شده و آمده آن یک قسم ابزاری است، فلزی که جهت جوش آوردن آب به کار می رود و در میانش آتشخانه دارد. فریدون آدمیت ، در کتاب «امیرکبیر و ایران» می نویسد: در نوشته های رسمی به تلفظ صحیح اصل کلمه سماوار آمده و عوام آن را «حمام برنجی» می گفتند .

ایرانیان در ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه، یعنی اواسط قرن نوزدهم میلادی، با سماور آشنا شدند. بدین ترتیب که دربار فرانسه، هدایایی برای شاه و صدراعظمش امیرکبیر، فرستاد که دو سماور یکی برای شاه و دیگری برای امیر جزو آن هدایا بود. سماور شاه نقره مطلا و سماور امیرکوچکتر و نقره منبت بود. این دو سماور با عرق دو آتشه یعنی همان الکل، گرم می شد. در آن اوان غیر از این دو سماور به سال ۱۲۶۶ قمری ملک التجار روسیه «ویش قرتسوف» نیز سماوری با یک دست ظرف چایخوری برای امیر ارمغان داد.

امیر همان سماور رسیده از روسیه را به یکی از صنعتگران زبردست اصفهان، سپرد تا نظیرش را بسازد. استاد اصفهانی از عهده آن خوب برآمد. امیر شادمانه او را بنواخت و سرمایه ای در اختیار اوگذاشت، تا به فن سماور سازی بپردازد. استاد با ذوق نیز با صرف هزینه بسیار چنین کرد، ولی از بد روزگار و بدشانسی استاد امیر از صدارت برکنار شد و پس از بر کناری امیر کار آن صنعتگرهم به تباهی رسید...

منبع: : http://zoghalgostar.ir/?p=11436