رشدیه، حسن

میرزا حسن رشدیه (۱۲۶۷ه.ق) در محله چرنداب تبریز به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا‌ مهدی ‌تبریزی از روحانیان خوشنام تبریز بود و مادرش سارا، نوه صادق‌ خان ‌شقاقی بود. صادق‌خان به همراه فرزندانش به دستور فتحعلی شاه به شهادت رسید. پس از رسیدن به سن رشد او را به مکتب‌خانه فرستادند. در همان ماه‌های نخست به سبب هوش و فراست خود‌ خلیفه‌ی مکتب‌خانه شد. شیخ مکتب‌دار بی‌سواد و خشن بود. برشاگردان خود سخت می‌گرفت و آنان را آزار می‌داد. شاگردان در مکتب‌خانه می‌خواندند:
چهارشنبه کنم فکری پنجشنبه کنم شادی جمعه می‌کنم بازی ای شنبه ناراضی
پاها فلک اندازی چوب‌های آلبالو پاهای خون‌آلو
رشدیه که می‌دید هم شاگردان درس را یاد نمی‌گیرند و هم شیخ نمی‌تواند به آن‌ها بیاموزد، به فکر افتاد تا خود به یاری نوآموزان برخیزد ...